Sınavlar… Aslında okula gitmek, arkadaşlarımızla güzel vakit geçirmek, etkinliklere katılmak bunlar çoğumuzun okula dair sevdiği şeyler. Ancak sınav dönemleri bunların arasında değil. Hele bir de çalışmayı son güne bırakmışsak. Peki özellikle böyle stresli, yorgun ve mutsuz olduğumuz bu dönemde nasıl hissederiz, nasıl odaklanırız ya da hangi besinleri yemek isteriz? Hadi gelin bunları biraz inceleyelim ve bu dönemde odağınızı ve enerjinizi artırmaya yardımcı olacak birkaç takviye önerisine göz atalım.
SINAV DÖNEMİ FİZYOLOJİK DEĞİŞİMLER
Sınav dönemlerinde stres seviyemiz artar. Bu kortizon dediğimiz hormon tarafından yönetilen bir süreçtir. Kortizon vücudumuzun kısaca savaşçı tarafını ortaya çıkaran bir hormondur. Zor durumlarda metabolizmamızı buna göre düzenler. Örnek olarak kan şekerini yükseltir, konsantrasyonu artırır, uyku süremizi azaltır. Ancak bunları belli bir süre yapabilir. Eğer fazla miktarda salgılanırsa bağışıklığımız düşer, kilo verme hızımız artar. Bu yüzden fizyolojik konsantrasyonlarda salgılanması gerekir. Sınav dönemi stres seviyemiz arttığı için bu hormonda fazla salgılanarak bu gibi olumsuz etkilere neden olur. Bunun yanı sıra insülin ve glukagon hormonlarının değişimleri de önemlidir. Sınav dönemi şekerli şeyleri fazla tüketme eğiliminde oluruz çünkü beynimizin glukoz ihtiyacı artar. Dengesiz hale gelen beslenme düzenimiz bu iki hormonun da düzeylerini değiştirebilir.
Sürekli masa başında oturmak, kambur durmak gibi postür yanlışları da kas ve kemik sistemimizi olumsuz etkiler. Ve en önemli olanlardan biri de çay ve kahve tüketimimizin artmasıdır. Çay ve kahve yüksek oranda kafein içeriğinden dolayı merkezi sinir sistemini uyarıcı etki gösterir. Bu da kalp üzerinde performans artırıcı etki gösterir. Bu tüketimin aşırı olması durumunda taşikardi, sindirim sisteminde rahatsızlık hissi(özellikle midede yanma vb.) belirginleşir. Bunlar genel olarak gözlenen fizyolojik değişiklikler olup kişilere göre göre farklılık gösterebilir. Örneğin bir kişinin iştahı artıp kilo alırken diğer bir kişinin hiç iştahı olmaz ve kilo verebilir. Bu yüzden bireylerin takviyeleri kullanırken kendi fizyolojik özelliklerini bilmesi ve gerektiğinde eczacısına danışması gerekmektedir. Hadi şimdi biraz takviye önerilerine göz atalım;
ENERJİ VERİCİ İÇERİKLER
1) Alfa Lipoik Asit: Kendisi önemli bir antioksidan bileşik olmasının yanı sıra mitokondride gerçekleşen enerji üretiminde rol alan enzimlerin kofaktörü olarak görev alır. Bu sayede sistemlerin işleyişine katkıda bulunur. Biyoyararlanımı yemeklerden etkilendiği için yemeklerden 2 saat sonra alınması önerilir.
2) B Vitaminleri: B vitaminleri karbonhidrat, protein, yağ metabolizmalarında önemli rol oynarlar. Bu maddeler vücudumuzun önemli enerji kaynakları olduğu için sentez ve yıkımlarının doğru işleyişi önemlidir.
3) D Vitamini: Özellikle kas iskelet sistemindeki önemli rollerinden dolayı yorgunluk ve halsizlik belirtilerini azaltmaya yardımcı olur.
4) Demir: Demir eksikliği sonucu görülen halsizlik, yorgunluk belirtileri sınav dönemi artabilir. Çünkü aşırı çay ve kahve tüketimi demir eksikliğine neden olur. Bunları azaltmak için kullanılabilir.
5) Balık Yağı: İçerisindeki iyi yağ asitleri(EPA, DHA) enerji metabolizmasına katkı sağlar.
6) Magnezyum: Magnezyum pek çok forma sahip bir mineraldir. Yorgunluk azaltmada magnezyum sitrat ve magnezyum malat formları; odaklanmayı artırmak için magnezyum L treonat ve magnezyum biglisinat formları önerilmektedir. Enerji verici formlarının sabah tok karna; odaklanma artırıcı formlarının akşam tok karna kullanılması önerilmektedir.
7) Guarana: Guarana bitkisi(Paullinia cupana) içerisinde bulunan yüksek kafeinden dolayı odaklanmayı artırıcı etki gösterir. Aynı zamanda içerisindeki kateşinlerden dolayı antioksidan ve diüretik etki de gösterir.
8) Sitikolin: Sınav döneminde odaklanmayı sağlayan ve kendi hücre zarı yapımızda bulunan doğal bir moleküldür.
Bunlar en temel olarak kullanılacak içeriklerdir. Bunların yanı sıra ginseng, L-carnitin, koenzimQ10 de enerji ve odaklanma açısından olumlu etkiler yaratır.
Son olarak fiziksel anlamda neler yapabileceğimize bakalım;
1) Bolca egzersiz yapmak
2) Bol su tüketmek
3) Molalarda temiz hava almak ve sevdiğiniz bir müziği dinlemek
Doğa Kan
Medipera Campus
Erciyes Üniversitesi Kampüs Marka Müdürü
